Мехмет Сүрейя Эр
TR
Бас хатшы
(Қазақша нұсқасы жақын арада болады)

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nden 1989 yılında mezun oldu. Boğaziçi Üniversitesi’nde çift anadal programını tamamlayarak Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler (1992) ve Tarih (1995) bölümlerinden lisans dereceleri aldı. Araştırma görevlisi ve yüksek lisans öğrencisi olarak girdiği Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’ndeki görevine, Amerika Birleşik Devletleri’nin Los Angeles şehrindeki Kaliforniya Üniversitesi’nden tam burslu doktora programına kabul aldığı 1998 yılına kadar devam etti. Bu üniversitenin Yakın Doğu Dilleri ve Kültürleri Bölümü’nde, Türklük Çalışmaları alanında yüksek lisans derecesini 1999 yılında, doktora adayı derecesini ise 2001 yılında aldı. Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunduğu süre zarfında, 2004–2011 yılları arasında Ann Arbor’daki Michigan Üniversitesi’nde Türklük Çalışmaları alanında lisans ve yüksek lisans dersleri verdi.

Yurda dönüşünde T.C. Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü bünyesinde direktörlük görevi üstlendi ve bu görevi 2012 yılına kadar sürdürdü. Ardından Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı TİKA’nın Balkanlar, Doğu Avrupa, Orta Asya ve Kafkaslar’dan sorumlu başkan yardımcılığı görevine atandı. TİKA’da yedi yıl süren görevi boyunca Türk dünyasında; sosyal, kültürel ve insani alanlarda pek çok projeyi hayata geçirdi.

15 Ocak 2019 – 15 Şubat 2021 tarihleri arasında Türkiye Cumhuriyeti’nin Özbekistan Cumhuriyeti nezdindeki büyükelçisi olarak görev yapan Mehmet Süreyya Er, 28 Eylül 2021 tarihinde Kazakistan’ın Türkistan şehrinde düzenlenen TÜRKPA Onuncu Genel Kurulunda, Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi’nin Genel Sekreterliğine seçildi. Halen bu görevini sürdürmektedir.

Los Angeles’taki Kaliforniya Üniversitesi’nin John D. Soper Orta Asya Dilleri Enstitüsü, 1996 yılında Mehmet Süreyya Er’i, Özbekçe-Azerice Programı’ndaki çalışmalarından ötürü Orta Asya Dilleri Enstitüsü Üstün Bilimsel Başarı ödülü ile taltif etmiştir.

Mehmet Süreyya Er, Özbekistan ile Türkiye arasındaki işbirliğinin ve Türkoloji alanındaki bilimsel faaliyetlerin gelişmesine sağladığı katkılardan ötürü, 2021 yılında, Taşkent Devlet Şarkşinaslık (Doğu Bilimleri) Üniversitesi, TSUOS Bilim Kurulu tarafından fahri doktora derecesine layık görülmüştür. Aynı yıl, Alişîr Nevâî Taşkent Devlet Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi, TDÖDEÜ Bilim kurulu tarafından, Türkiye ile Özbekistan arasında eğitim ve bilim alanındaki ilişkilerin gelişmesine katkıları dolayısıyla, bu üniversitenin fahri doktora derecesi kendisine tevcih edilmiştir.

Mehmet Süreyya Er, Amerika Birleşik Devletlerindeki akademik çalışmaları kapsamında, yabancı öğrencilerin Türkçe eğitimlerinde kullanılacak tekniklerin ve araçların geliştirilmesinde ve uygulanmasında büyük yenilikler getirmiştir. Türk çizgi roman sanatçısı Faruk Geç’in Almanya’dan Gelecek Mektup isimli eserinin, Ralph Jaeckel ile birlikte, Chicago Üniversitesi Orta Doğu Çalışmaları Merkezi bünyesinde, 2010 yılındaki interaktif adaptasyonu bu kapsamdaki çalışmalarındandır.

Türk dilindeki güncel fiillerin toplandığı, 800 sayfalık, Örnekli ve Tematik Türkçe Fiiller Sözlüğü, Ralph Jaeckel ve Gülnur Doğanata Erciyeş tarafından Mehmet Süreyya Er’in işbirliğinde hazırlanmış, 2006 yılında Georgetown Üniversitesi Yayınları arasında neşredilmiştir.

Türkçe öğretimi alanındaki çalışmalarının dışında, Mehmet Süreyya Er’in Türkiyat alanında telif ve tercümeleri bulunmaktadır. “Kazakistan ve Kırgızistan’a Genel Bir Bakış” başlıklı makalesi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasının ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından, erken dönem incelemesi olarak M. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Seminerleri (İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, 1995) içerisinde yayımlanmıştır.

Susan Ritchie’nin “The Pasha of Buda and the Edict of Torda: Transylvanian Unitarian / Islamic Ottoman Cultural Enmeshment and the Development of Religous Tolerance” başlıklı makalesini “Budin Paşası ve Turda Fermanı: Transilvanya Üniteryen Kültürü ile Osmanlı İslam Kültürünün Birbirine Kenetlenişi ve Dini Hoşgörünün Gelişimi” başlığıyla tercüme etmiştir. Tercüme, Walter G. Andrews ve Özgen Felek tarafından hazırlanan Victoria Holbrook’a Armağan (İstanbul: Kanat Kitap, 2006) içerisinde yayımlanmıştır.

Azade-Ayşe Rorlich tarafından, The Volga Tatars: A Profile in National Resilience (San Francisco: Hoover Institution Press, 1986) başlığıyla kaleme alınan kitabı, Volga Tatarları: Yüzyılları Aşan Milli Kimlik (İstanbul: İletişim Yayınları, 2000) başlığıyla; meşhur Türkolog J. E. Bodrogligeti’nin “The Role of Classical Central Asian Turkic Literature in the Understanding of the Cultural Heritage of the Central Asian Turks” (Eurasian Studies Yearbook, Volume 66, 1994) başlıklı makalesini “Orta Asya Türklerinin Kültürel Mirasını Anlamada Klasik Orta Asya Türk Edebiyatının Rolü” (Toplumsal Tarih, Sayı 54, 1998) başlığıyla tercüme etmiştir.

David Thomson imzalı Political Ideas (Penguin Books, 1984) kitabının, ortak bir çalışma ürünü olan tercümesi, Siyasi Düşünce Tarihi başlığıyla (İstanbul: Şule Yayınları, 1996) yayımlanmıştır.

Amerika Birleşik Devletlerindeki tahsil müddeti zarfında yürüttüğü Osmanlı Elyazmalarının Kataloglanması ve Dijital Kütüphane Ortamına Aktarılması projesi, Türklük Çalışmaları alanına yaptığı katkıların değişik bir vechesidir.

Mehmet Süreyya Er, ileri seviyede İngilizce, Özbekçe ve Azerbaycanca’nın yanı sıra akademik çalışmaları çerçevesinde Osmanlıca, Arapça, Çağatayca, Farsça, Fransızca ve Rusça bilmektedir.