2023 жылы Түркия Республикасының 100 жылдығы, сондай-ақ Түркі мемлекеттері Парламенттік Ассамблеясының 15 жылдығы атап өтіледі. Осы айтулы жылы біз Бірінші Дүниежүзілік Соғыстан туындаған жойылу мен оккупацияға қарсы күресті бастаған, Азат ету соғысының өзін басқарған, Тәуелсіздік эпосын жазған және Түркия Республикасын жариялаған Ардагерлер Ассамблеясының Спикері ретінде ТҮРКПА-ға төрағалық етуді қабылдадық.

Бүгін тәуелсіз Түркі мемлекеттері ретінде біз қарым-қатынасымызды жоғары деңгейге көтердік және екі жақты негізде де, бір үстелге жиналатын Түркі Әлемінің халықаралық ұйымдарымен де барлық салаларда қарым-қатынасымызды дамытуды жалғастырудамыз. Біз бірлігіміз бен ынтымақтастығымызды нығайта береміз, тығыз ынтымақтастық пен қарым-қатынас орнатамыз және бізге Гаспирали Исмаил бей мұра еткен «тілде, идеяда және жұмыста бірлік» идеясына жақындаймыз. Түркия әрқашан тәуелсіз Түркі мемлекеттерімен қарым-қатынасты дамытуға деген мызғымас шешімін сақтайды. Түркияның Ұлы Ұлттық Жиналысы сияқты біз де Түркі Әлемімен қарым-қатынасқа үлкен мән мен басымдық береміз.

Өркениет, мәдениет, тарих және тіл бірлігіне негізделген ТҮРКПА 2008 жылы Түркітілдес елдердің Парламенттік Ассамблеясы ретінде құрылды. Өткен жылы Түркі мемлекеттерінің Парламенттік Ассамблеясы болып өзгертілген ТҮРКПА өзінің күшейтілген жұмысымен Түрлі мәселелерді шешетін және тәуелсіз Түркі мемлекеттерінің парламенттерін бір-біріне жақындататын маңызды ұйым болып табылады.

Парламенттік дипломатия негізінде Түркі мемлекеттерінің ынтымақтастық құрылымдары арасында ерекше орын алатын ТҮРКПА 21 ғасырдағы алғашқы Түркі халықаралық ұйымы болып табылады және Түркі Әлемінің басқа да халықаралық ұйымдарының ізашары болды. 15 жылдағы жетістіктері мен ілгерілеуінің арқасында ТҮРКПА осыған ұқсас ұйымдар арасында үлгілі халықаралық парламенттік ұйымға айналды. Бүгінде ТҮРКПА парламенттік бірлестік ретінде ғана емес, сонымен қатар өзін табысты өңірлік халықаралық ұйым ретінде танытты.

Біз үлкен күш-жігермен бүгінгі деңгейге жеткен қарым-қатынасымызды ешқашан жеткілікті деп санай алмаймыз. Біз эстафета ретінде қарастыратын осы жолда өзімізден бұрынғылардан алған жалауды ең жақсы жолмен алып жүреміз және оны бізден кейін келгендерге береміз. Атаулар мен міндеттер өзгерсе де, Түркі Әлемін жақындастыруға және ортақ болашақты құруға деген шешіміміз бен ерік-жігеріміз өзгермейді.

ТҮРКПА тұрақты комиссияларының қызметі және басқа да іс-шаралар арқылы өзінің тиімділігін арттыра отырып, жұмысын жалғастыруда. Бұл бағытта біздің парламенттеріміздің мамандандырылған комиссиялары арасындағы ынтымақтастық дамуда, модельдік заңдар мен заңнамалар жақындасуда және біздің депутаттарымыз бауырлас елдердің парламенттерімен тығыз танысып, тәжірибе мен ақпарат алмасуға мүмкіндік алады. Бұл күш-жігер Түркияның Ұлы Ұлттық Жиналысының ауыспалы төрағалығымен қарқынды жалғасады.

Халықаралық ұйымды сәтті басқару оны құрудан гөрі қиынырақ. ТҮРКПА құрылғаннан бері дамып, нығайып, алға жылжу арқылы өзінің жетістігін дәлелдеді. Түркі Әлемінің басқа халықаралық ұйымдары сияқты, ТҮРКПА және оған көрсетілетін қолдау бауырластық рухының және ортақ болашақты құруға деген ерік-жігердің ең нақты көрінісі болып табылады.

«Күш бірліктен келеді» деген мақалға сәйкес, тәуелсіз Түркі мемлекеттері күшейе түседі, өйткені олар кез келген қиындыққа бірлесіп жауап береді және оларды толғандыратын мәселелерде өз күштерін жақсы көрсетеді.

Менің сезімдерім мен ойларым – бізде сәтті мерзім болады деген сенімімнің көрінісі. Соңғы жылдары ТҮРКПА-ны нығайту бойынша жұмыс істегендерді құрметпен еске алып, оларға алғысымызды білдіре отырып, Түркияның Ұлы Ұлттық Жиналысына төрағалық ету Түркі Әлемі мен бауырлас Түркі халықтарына пайда әкелгенін тілеймін.

Нуман КУРТУЛМУШ

ТҮРКПА Іс-басындағы Төрағасы және

Түркия Ұлы Ұлттық Жиналысының Спикері